Klimaatneutrale stad | Jaarstukken 2019

Wat wilden we bereiken?

‘s-Hertogenbosch is in 2050 een klimaatneutrale stad. Om dit te bereiken wordt ingezet op zeer forse energiebesparing en opwekken van duurzame energie, zoals vastgesteld in het Klimaatprogramma in 2008 en het Energietransitieprogramma 2016-2020. Daarin zijn uiteenlopende projecten voor de deelgebieden woningen, gemeentelijke gebouwen, bedrijven en duurzame energieopwekking opgenomen. De komende periode ligt er extra prioriteit op (grootschalige) duurzame energieopwekking, energiebesparing bij de bebouwde omgeving (wijkenergieplannen) en klimaatneutrale bedrijven.

Indicator	Nulmeting	Doelstelling 2019	Realisatie 2019	Ambitie 2022
Aantal woningen met zonnepanelen	1.360	2.000	4.100	4.000
Bron: klimaatmonitor.databank.nl
Bedrijven nemen energiebesparingsmaatregelen (o.a. deelnemers energiecoalitie, handhaving bij bedrijven en projecten)	380	450	760	640
Bron: Informatie afdeling SO/E&E
Aantal grote duurzame energie-installaties	8	9	9	11
Bron: Informatie afdeling SO/E&E

Wat hebben we er voor gedaan?

Indicator	Gerealiseerd?
Strategische communicatie t.b.v. bewustwording rondom de energietransitie.	Volledig gerealiseerd
	Volledig gerealiseerd
Er is een communicatiecampagne via de huis-aan-huisbladen en social media uitgevoerd.

Stimuleren van energiezuinige concepten.	Volledig gerealiseerd
	Volledig gerealiseerd
In 2019 is het project Sneller en beter naar nul op de meter (SNOM) afrond. De resultaten worden meegenomen in het vervolg, zoals de transitievisie warmte, de duurzaamheidsafspraken tussen woningcorporaties en de gemeente, en de wijkenergieplannen.

Uitvoeren energiebesparingsprogramma gemeentelijke gebouwen en openbare verlichting.	Volledig gerealiseerd
	Volledig gerealiseerd
Er zijn per november 2019 9.953 led armaturen aangebracht, die ook worden gedimd. Dit is 27% van het totale aantal, hiermee ligt de vervanging op schema. Voor ruim 100 gemeentelijke gebouwen of bouwdelen is een maatwerkadvies gemaakt om te komen tot label B en bijna energie neutrale gebouwd (BENG). De eerste 34 gebouwen zijn in uitvoering. Het tweede cluster van 35 gebouwen is gestart. Krediet is aangevraagd om de resterende panden te verduurzamen. In totaal liggen er nu op 35 gemeentelijke panden ruim 16.000 zonnepanelen.

Impuls geven aan de Bossche Energie Coalitie, richting een B.E.C. 2.0.	Volledig gerealiseerd
	Volledig gerealiseerd
56 Bedrijven nemen deel aan de Bossche Energiecoalitie en committeren zich aan het convenant en als deelnemer financieel en uitvoerend bijdragen aan de doelstelling 25% CO2-reductie. Huidige langlopende projecten van het BEC zullen zo’n 50% bijdragen aan de BEC-doelstelling (25% CO2-reductie); het gaat om windmolens Rietvelden, biogas Treurenburg/Rietvelden, zonneweide en zonnepanelen op dak Heineken. Realisatie BEC projecten: o.a. zonnepanelen op daken (Canon, Arcadis, Heineken). Er zijn initiatieven op 5 bedrijventerreinen gestart voor een gebiedsgerichte aanpak, i.s.m. ondernemersverenigingen.

Ondersteunen van initiatieven van bedrijven bij duurzame energieprojecten, ook gebiedsgericht.	Volledig gerealiseerd
	Volledig gerealiseerd
Energieontwikkelaars werken in samenwerking met bedrijven aan ontwikkeling van duurzame energie projecten, ook gebiedsprojecten. Eerste resultaten worden in 2020 verwacht.

Structureel verankeren van het handhavingsproject verplichte energiemaatregelen bij bedrijven waarmee we circa 7% energie besparen.	Volledig gerealiseerd
	Volledig gerealiseerd
In 2019 zijn 95 controles en 90 hercontroles uitgevoerd. 28 Locaties zijn beoordeeld op de EED Audit. Alle bedrijven waarvoor het geldt zijn actief geïnformeerd over de Informatieplicht energiebesparing. Totaal zijn 750 bedrijven gecontroleerd.

Ontwikkelen en vaststellen van ruimtelijke visie Energielandschap.	Gedeeltelijk gerealiseerd
	Gedeeltelijk gerealiseerd
Participatietraject is uitgevoerd en besluitvorming voorbereid.

Verkennen van grootschalige duurzame energieopwekking (zonne-velden en nieuwe windenergielocaties), met name de Rosmalense Polder.	Gedeeltelijk gerealiseerd
	Gedeeltelijk gerealiseerd
Participatietraject is uitgevoerd en besluitvorming voorbereid.

Ontwikkeling van energieplannen voor wijken en bedrijventerreinen.	Volledig gerealiseerd
	Volledig gerealiseerd
5 pilotbuurten zijn aan de slag, er is een start gemaakt met het opstellen van de warmtetransitievisie die een antwoord gaat geven op hoe en wanneer de wijken en bedrijventerreinen van het gas af gaan. Deze visie wordt begin 2021 aan de raad voorgelegd.

Uitvoeren aanpak voor energiebesparing in particuliere woningen.	Volledig gerealiseerd
	Volledig gerealiseerd
Advies aan particulier woningeigenaren bieden we via brabantwoontslim.nl, in samenwerking met de regio, via persoonlijk maatwerk advies aan de keukentafel, via subsidie op uitgebreid advies. In november is de inkoopactie Winst Uit je Woning gestart, eigenaren van woningen kunnen daarmee een aanbod krijgen voor isolatie en/of zonnepanelen. Er is een boekje verschenen met bewonerservaringen ‘Bossche Iconen van Duurzaam Wonen’.